پیشینه تاریخی  

سقز یكی از شهرهای استان كردستان است كه در شمال غربی سنندج و در فاصله 198 كیلومتری آن واقع است و از شمال به بوكان و از غرب به بانه و از جنوب به منطقه تیلكو و از شرق به منطقه افشار منتهی میشود .

شهرستان سقز بر روی دو تپه طویل كه رودخانه سرپوشیده ولی خان از وسط آن می گذرد ، بنا شده است پستی و بلندیهای داخل شهر و مناظر و چشم انداز زیبای رودخانه سیمینه رود كه از كنار این شهر می گذرد جلوه بدیعی را به نمایش گذاشته است .

هر چند كاوشهای علمی باستانشناسی در این شهر انجام نگرفته است . اما در مورد تاریخ آن روایتهای گوناگونی وجود دارد و نظریات مختلف ابراز شده است تا جائیكه تاریخ ساخت آنرا به هزاره هفتم قبل از میلاد نسبت میدهند . عده ای از مورخین باستناد به آثار باستانی زیویه معتقدند كه این شهر در نخستین اتحاد ماد با نام ایزیرتا نامیده شده و پایتخت مادها بوده است و توسط مادها استحكاماتی در آن ساخته شده است كه زیویه و آرمائیت "قپلانتو" از آن جمله هستند . دسته ای دیگر از مورخین معتقدند كه بعد از هجوم 'ساركن دوم ' پادشاه آشور به سرزمین ماد كه منجر به گریز مادها به سوی همدان شده سكاها به سقز آمدند و آنرا به عنوان پایتخت خود برگزیدند . نام امروز این شهر از قوم سكه - سكا - اسكیت - ساكز - سكز به یادگار مانده است .در زمانی كه حكومتهای محلی در مناطق مختلف ایران حاكمیت می كردند در شهرستان سقز نیز حكومت اردلانها برای مدتی مدید ادامه داشت .

پارك مولوی كرد - لاله - كوثر - بازار سقز - طبیعت بكر و زیبای منطقه سرشیو - كوههای چهل چشمه - نه كه روز و سد شهید كاظمی از جاهای دیدنی شهرستان سقز هستند . در این شهرستان بیش از یكصد و پنجاه اثر تاریخی و باستانی وجود دارد كه فقط دو اثر آن یعنی قلعه باستانی زیویه و غار كرفتو مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

الف) قلعه باستانی زیویه : این قلعه بر روی تپه ای به ارتفاع 140 متر در فاصله 42 كیلومتری شهر سقز و در حاشیه روستایی به نام زیویه قرار دارد كه در سال 1947 میلادی به طور اتفاقی كشف گردید .

ب) غار كرفتو : در 74 كیلومتری شرق شهرستان سقز و در منطقه اوباتو"هه وه تو" صخره ای از سنگهای آهكی بر فراز تپه ای پدید آمده است كه قلعه و غار كرفتو نامیده میشود . براساس مطالعات زمین شناسی صخره قلعه و غار كرفتو در دوران سوم زمین شناسی شكل گرفته است .

وضعیت فرهنگی و و اجتماعی 

آنچه مسلم است كردها از قدیمی ترین نژاد آریایی ها هستند . همانطوریكه در كتاب كارنامه ایرانیان در عصر اشكانیان جلد دوم آمده است مستشرقین و مورخین می نویسند كه كردها یكی از شریف ترین و باستانی ترین آریاییهای ایران شمرده میشوند و ممكن است آریاییها كه در یكهزار و هشتصد سال پیش از میلاد در بابل حكومت نموده و به نام كاسو یا كاسیت در تاریخ معروف شده اند نیاكان كردهای امروزی باشند .

دین مردم شهرستا ن سقز اسلام و پیرو مذهب تسنن "امام شافعی " میباشند . وجود علمای فاضل - دانشمند متدین و متعهد نویسندگان و شعرای عارف و نامی ، فرهنگیان و هنرمندانی خلاق و مبتكر و توانا در تمامی زمینه ها این شهرستان را از قدیم الایام به صورت یك كانون فرهنگی - علمی در آورده است و در یك جمله میتوان گفت سقز در بین شهرهای كردنشین از این نظر بیشتر مورد توجه بوده است .

موقعیت جغرافیایی  

شهرستان سقز از نظر جغرافیایی در فاصله بین 45درجه و 51 دقیقه و 46درجه و 54دقیقه طول شرقی و 35درجه و 46 دقیقه و 36درجه و 28 دقیقه عرض شمالی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است .

مساحت : 4370 كیلومتر مربع

بخشداریها و دهستانها 

شهرستان سقز دارای سه بخش به نامهای مركزی ، زیویه و سرشیو میباشد

1- بخش مركزی شامل دهستانهای :

• میرده به مركزیت روستای میرده
• ترجان به مركزیت روستای قهرآباد سفلی
• تموغه به مركزیت روستای تموغه
• سرا به مركزیت روستای سرا

2- بخش سرشیو شامل دهستانهای :

• چهل چشمه غربی به مركزیت دگاگاه
• ذوالفقار به مركزیت حسن سالاران

3- بخش زیویه شامل دهستانهای :

• امام به مركزیت روستای سنته
• تیلكو به مركزیت روستای ایرانخواه
• خورخوره به مركزیت روستای خورخوره
• صاحب به مركزیت صاحب
• گل تپه به مركزیت گل تپه

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: